Free Services India; भारतीय अर्थव्यवस्था आणि सामाजिक क्षेत्रात मोठा बदल घडवून आणणारा दिवस म्हणजे 1 फेब्रुवारी 2025. या दिवसापासून अनेक नवीन नियम आणि सुविधा अंमलात येणार आहेत, ज्या सर्वसामान्य नागरिकांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणतील. विशेषतः मध्यमवर्गीय कुटुंबांसाठी हे बदल अत्यंत लाभदायक ठरणार आहेत. या लेखात आपण या महत्त्वपूर्ण बदलांची सविस्तर माहिती जाणून घेऊया.
डिजिटल व्यवहारांमध्ये क्रांतिकारी बदल; UPI व्यवहारांमध्ये मोठा बदल करण्यात आला आहे. रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाने फीचर फोनवरील UPI 123 Pay ची मर्यादा दुप्पट करून ₹10,000 केली आहे. याशिवाय, वैद्यकीय आणीबाणीच्या परिस्थितीत UPI पेमेंटची मर्यादा ₹1 लाख करण्यात आली आहे. हा बदल विशेषतः ग्रामीण भागातील नागरिकांसाठी आणि वैद्यकीय आपत्कालीन परिस्थितीत अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे.
पेन्शनधारकांसाठी विशेष सुविधा; वयोवृद्ध नागरिकांसाठी एक महत्त्वपूर्ण सुधारणा करण्यात आली आहे. आता पेन्शनधारक कोणत्याही बँकेच्या कोणत्याही शाखेतून त्यांची पेन्शन काढू शकतात. यासाठी कोणतीही अतिरिक्त पडताळणी आवश्यक नाही. या सुविधेमुळे वृद्ध नागरिकांना लांब रांगा आणि प्रतीक्षा यांपासून मुक्ती मिळणार आहे. हा निर्णय विशेषतः शारीरिकदृष्ट्या अशक्त आणि वयोवृद्ध पेन्शनधारकांसाठी वरदान ठरणार आहे.
शेतकऱ्यांसाठी आर्थिक मदत; कृषी क्षेत्रात मोठी क्रांती घडवून आणणारा निर्णय म्हणजे विनातारण कर्जाची सुविधा. आता शेतकरी कोणत्याही तारणाशिवाय ₹2.5 लाख पर्यंतचे कर्ज घेऊ शकतात. या निर्णयामुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेतीसाठी आवश्यक भांडवल सहज उपलब्ध होणार आहे. हे कर्ज शेतीसाठी आवश्यक साधने, बियाणे, खते यांच्या खरेदीसाठी वापरता येईल.
मोबाईल वापरकर्त्यांसाठी नवीन नियम; टेलिकॉम रेग्युलेटरी अथॉरिटी ऑफ इंडिया (TRAI) ने दूरसंचार कंपन्यांना केवळ कॉलिंगसाठी स्वतंत्र रिचार्ज पॅक सुरू करण्याचे निर्देश दिले आहेत. हा निर्णय विशेषतः ज्येष्ठ नागरिक आणि इंटरनेट न वापरणाऱ्या ग्राहकांसाठी फायदेशीर ठरणार आहे. यामुळे मोबाईल वापरकर्त्यांना त्यांच्या गरजेनुसार योग्य पॅक निवडण्याचे स्वातंत्र्य मिळणार आहे.
उच्च शिक्षणात नवे पर्व; शैक्षणिक क्षेत्रात क्रांतिकारी बदल म्हणजे विदेशी विद्यापीठांचे भारतात कॅम्पस. आता विद्यार्थ्यांना भारतातच राहून आंतरराष्ट्रीय दर्जाचे शिक्षण घेता येणार आहे. या निर्णयामुळे विदेशी शिक्षणाचा खर्च कमी होणार असून, अधिक विद्यार्थ्यांना उच्च दर्जाच्या शिक्षणाची संधी मिळणार आहे.
अग्निवीरांसाठी विशेष तरतूद; माजी अग्निवीरांसाठी CISF आणि BSF मध्ये 10% आरक्षण देण्यात आले आहे. शारीरिक चाचणी आणि वयोमर्यादेत सूट देण्यात आली आहे. या निर्णयामुळे अग्निवीरांना सुरक्षा दलात कारकीर्द घडवण्याची संधी मिळणार आहे.
करदात्यांसाठी सवलत; आयकर विवरणपत्र भरण्याची अंतिम मुदत 15 जानेवारीपर्यंत वाढवण्यात आली आहे. ₹5,000 पर्यंतचा विलंब शुल्क भरून करदाते आता त्यांचे ITR दाखल करू शकतात. या निर्णयामुळे करदात्यांना त्यांची कर विवरणपत्रे योग्यरित्या भरण्यासाठी पुरेसा वेळ मिळणार आहे.
अन्नसुरक्षा आणि आरोग्य सेवांमध्ये सुधारणा; e-KYC प्रक्रिया पूर्ण करणाऱ्या नागरिकांना मोफत रेशन मिळणार आहे. याशिवाय, काही राज्यांमध्ये आयुष्मान कार्डअंतर्गत ₹10 लाख पर्यंतचे मोफत उपचार उपलब्ध होणार आहेत. या सुविधांमुळे गरीब आणि मध्यमवर्गीय कुटुंबांना आरोग्य सेवा अधिक सुलभतेने मिळणार आहेत.
1 फेब्रुवारी 2025 पासून सुरू होणारे हे नवीन नियम आणि सुविधा भारतीय नागरिकांच्या दैनंदिन जीवनात सकारात्मक बदल घडवून आणतील. डिजिटल व्यवहार, शिक्षण, आरोग्य, कृषी आणि सामाजिक सुरक्षा या सर्व क्षेत्रांत होणारे हे बदल देशाच्या प्रगतीला नवी दिशा देतील. या सुविधांचा लाभ घेण्यासाठी नागरिकांनी त्यांची माहिती अद्ययावत ठेवावी आणि संबंधित विभागांशी वेळोवेळी संपर्क साधावा. या सर्व सुधारणांमुळे भारत एक पाऊल पुढे जाणार आहे आणि सर्वसामान्य नागरिकांच्या जीवनमानात सुधारणा होणार आहे