Minimum balance rules आजच्या डिजिटल युगात बँक खाते हे प्रत्येक व्यक्तीच्या आर्थिक जीवनाचा अविभाज्य भाग बनले आहे. पैसे जमा करणे, काढणे आणि इतर आर्थिक व्यवहारांसाठी बँकिंग सेवांचा वापर केला जातो. मात्र, बँक खाते चालवताना काही नियमांचे पालन करणे आवश्यक असते, त्यापैकी एक महत्त्वाचा नियम म्हणजे किमान शिल्लक राखणे. भारतीय रिझर्व्ह बँकेने (RBI) नुकतेच या संदर्भात काही नवे नियम लागू केले आहेत, जे सर्व बँक ग्राहकांनी समजून घेणे गरजेचे आहे.
किमान शिल्लकेचे नवे नियम काय आहेत?
RBI ने किमान शिल्लक शुल्काबाबत नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. या नियमांनुसार, प्रत्येक बँक आपल्या ग्राहकांसाठी किमान शिल्लक मर्यादा निश्चित करेल. जर खातेधारक या निर्धारित मर्यादेपेक्षा कमी शिल्लक ठेवत असेल, तर त्याला बँकेकडून शुल्क आकारले जाईल. हा नियम सर्व प्रमुख बँकांना लागू होतो.
विविध बँकांमधील किमान शिल्लक मर्यादा
प्रत्येक बँकेची किमान शिल्लक रक्कम वेगवेगळी असते. आपण प्रमुख बँकांमधील किमान शिल्लकेच्या मर्यादा पाहूया:
स्टेट बँक ऑफ इंडिया (SBI): महानगरांमध्ये ग्राहकांना ₹3,000, छोट्या शहरांमध्ये ₹2,000 आणि ग्रामीण भागात ₹1,000 किमान शिल्लक ठेवावी लागते.
आयसीआयसीआय बँक: महानगरांमध्ये ₹10,000, छोट्या शहरांमध्ये ₹2,500 आणि ग्रामीण भागात ₹1,000 किमान शिल्लक आवश्यक आहे.
एचडीएफसी बँक: महानगरांमध्ये ₹10,000, छोट्या शहरांमध्ये ₹5,000 आणि ग्रामीण भागात ₹2,500 किमान शिल्लक ठेवणे बंधनकारक आहे.
पंजाब नॅशनल बँक: महानगरांमध्ये ₹2,000 आणि ग्रामीण भागात ₹1,000 किमान शिल्लक आवश्यक आहे.
किमान शिल्लक न ठेवल्यास काय होते?
जर खातेधारक आपल्या बँक खात्यात आवश्यक किमान शिल्लक ठेवत नसेल, तर बँकेकडून त्याला अतिरिक्त शुल्क किंवा दंड आकारला जाऊ शकतो. हे शुल्क बँक आणि खात्याच्या प्रकारानुसार वेगवेगळे असू शकते.
सामान्यतः बँकांमध्ये हे शुल्क खालीलप्रमाणे असू शकते:
Also Read:
शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात 50,000 हजार रुपये जमा होण्यास सुरुवात Mahatma Phule Loan Waiver Scheme
- किमान शिल्लकेपेक्षा कमी असल्यास ₹100 ते ₹600 पर्यंत शुल्क
- काही बँकांमध्ये दरमहा शुल्क आकारले जाते
- एटीएममधून व्यवहार केल्यास अतिरिक्त शुल्क लागू होऊ शकते
किमान शिल्लक राखण्याचे फायदे
किमान शिल्लक राखल्याने अनेक फायदे होतात:
- अतिरिक्त शुल्कापासून बचाव: खात्यात किमान शिल्लक ठेवल्याने अतिरिक्त शुल्क भरावे लागत नाही.
- बँकिंग सेवांचा निर्बाध वापर: किमान शिल्लक न ठेवल्यास बँका काही सेवांवर मर्यादा आणू शकतात, उदाहरणार्थ चेकबुक देणे, नेट बँकिंग व्यवहार इत्यादी.
- क्रेडिट स्कोअरवर सकारात्मक प्रभाव: बँकेच्या नियमांचे पालन केल्याने क्रेडिट स्कोअरवर चांगला परिणाम होतो.
किमान शिल्लक शुल्कापासून कसे वाचाल?
- बँकेच्या नियमांची माहिती घ्या: बँकेच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन किंवा ग्राहक सेवा केंद्राशी संपर्क साधून किमान शिल्लकेची माहिती घ्या.
- स्वयंचलित निधी हस्तांतरण सेट करा: जर तुमच्याकडे एकापेक्षा जास्त बँक खाती असतील, तर स्वयंचलित निधी हस्तांतरण सेट करा जेणेकरून शिल्लक राखली जाईल.
- झीरो बॅलन्स खात्याचा पर्याय निवडा: जर तुम्ही किमान शिल्लक राखण्यास सक्षम नसाल, तर झीरो बॅलन्स बचत खाते उघडा. यात किमान शिल्लक ठेवण्याची कोणतीही अनिवार्यता नसते.
- बचत खात्यात नियमित व्यवहार करा: खाते सक्रिय ठेवण्यासाठी आणि शिल्लक राखण्यासाठी वेळोवेळी जमा आणि काढ व्यवहार करा.
- बँकेच्या डिजिटल सेवांचा वापर करा: मोबाइल बँकिंग आणि नेट बँकिंगद्वारे खात्यातील शिल्लक तपासत रहा, जेणेकरून शिल्लक आवश्यक मर्यादेपेक्षा कमी होणार नाही.
बँकिंग नियमांचे पालन करणे सर्व खातेधारकांसाठी आवश्यक आहे. आपल्या बँक खात्यात किमान शिल्लक राखल्यास, अतिरिक्त शुल्कापासून बचाव होतो आणि बँकिंग सेवांचा सहज लाभ घेता येतो. प्रत्येक बँकेची किमान शिल्लक मर्यादा वेगवेगळी असते, म्हणून आपल्या बँकेचे नियम चांगल्या प्रकारे समजून घ्या आणि त्यांचे पालन करा. जर तुम्हाला शुल्कापासून वाचायचे असेल, तर झीरो बॅलन्स खाते उघडण्याचा पर्यायही निवडू शकता.
बँकिंग सुविधांचा लाभ घेण्यासाठी आणि आपला पैसा सुरक्षित ठेवण्यासाठी या नियमांचे पालन करा आणि आपले आर्थिक निर्णय विचारपूर्वक घ्या. किमान शिल्लक राखणे हे केवळ नियमांचे पालन करण्यापुरते मर्यादित नाही, तर ते आपल्या आर्थिक शिस्तीचेही प्रतीक आहे.
